Γράφει ο Αμφικτύων
Ο Ηράκλειτος ο γιος του Βλύσωνα ή Βαύτωρα ή καθώς αναφέρουν μερικοί άλλοι , ο γιος του Ηρακίνου, από την Έφεσο, είναι φυσικός φιλόσοφος και έχει αποκαλεσθεί Σκοτεινός. Ήτο μεγαλόψυχος όσο κανένας άλλος και υπερήφανος και αυτό το στηρίζουν στο σύγγραμμα του που λέει: «Η πολυμάθεια , όσο μεγάλη κι’ αν είναι , δεν κάνει τον άνθρωπο έξυπνο. Αν ήταν έτσι, θα έκανε έξυπνο και τον Ησίοδο και τον Πυθαγόρα , καθώς ακόμη και τον Ξενοφάνη και τον Εκαταίο. Γιατί η σοφία είναι ένα μονάχα πράγμα, να καταλαβαίνει κανένας το Λόγο(τον Παγκόσμιο Νόμο) που κυβερνά όλα μπαίνοντας μέσα σε όλα» Σε κανένα από τους φιλοσόφους δεν μαθήτευσε, ούτε έφυγε από την πατρίδα του -για να τον κατηγορήσουν ότι πήρε εξ Ανατολών το Φως, αλλά μονάχος του μορφώθηκε . Ο θάνατος του ήτο φρικτός διότι πάσχων από υδρωπικία κατ’ άλλους τον ξέσκισαν οι σκύλοι , ή χώθηκε στην άμμο και πέθανε. Στην ακμή του βρισκόταν στην 69 η Ολυμπιάδα, όταν βασίλευε ο Δαρείος του Υστάσπη.
Αρνήθηκε τα Πλούτη της Ανατολής
Ο Δαρείος τον ζήτησε κοντά του και του έγραψε ένα θερμό γράμμα τάζοντας του μεγάλες τιμές και πολύτιμα δώρα. Όμως ο Ηράκλειτος δεν δέχθηκε την πρόσκληση και έδωσε την ακόλουθη απάντηση: «Ηράκλειτος ο Εφέσιος στο Βασιλιά Δαρείο, το γιο του Υστάσπη, Χαίρε! Όσοι ζητούν τα εφήμερα και τα φθαρτά μένουν μακριά από την αλήθεια και την δικαιοσύνη, τρέχουν όμως από πίσω από τον αχόρταγο πόθο και τις τιμές και τις δόξες, γιατί δεν έχουν μυαλό. Εγώ όμως ξεχνώ εντελώς την άθλια κατάσταση μου, ενώ συγχρόνως αποφεύγω κάθε επίδειξη που προκαλεί το φθόνο. Επίσης δεν μου αρέσουν τα περήφανα ήθη και έθιμα της Αυλής. Γι’ αυτούς τους λόγους και επειδή μου φθάνουν τα λίγα -κι αυτό το νομίζω σωστό-αποφάσισα να μην έρθω στην χώρα των Περσών» (Μερικοί θεωρούν τις επιστολές νόθες)
Ο Δήλιος Κολυμβητής
Λέγεται πως ο Ευριπίδης όταν πρόσφερε στον Σωκράτη το βιβλίο του Ηρακλείτου, και του ζήτησε έπειτα τη γνώμη του γι’ αυτό ο Σωκράτης του είπε: « Όσα κατάλαβα είναι έξοχα. Επίσης έξοχα πιθανώς είναι και όσα δεν κατάλαβα. Για να μπει όμως κανένας βαθιά στο νόημα πρέπει να είναι Δήλιος κολυμβητής στην τέχνη και στην αντοχή» Ο Ηράκλειτος είχε την γνώμη πως «όλα είχαν γίνει από την φωτιά και ότι πάλι όλα ξαναγίνονταν φωτιά Όλα γίνονται καθώς τάζει η Ειμαρμένη και όλα όσα υπάρχουν έχουν ταιριάσει μεταξύ τους με τη μεταβολή των αντίθετων (εναντιοτροπή) Όλα δε είναι γεμάτα από ψυχές και δαίμονες»
Πυρ το Αίζωον
Οι σύγχρονοι κοσμολόγοι συμφωνούν με την Ηρακλείτεια θεωρία του «αείζωου Πυρός». Το Σύμπαν οι Γαλαξίες και τα αστρικά συστήματα δημιουργήθηκαν από κάποια Μεγάλη Έκρηξη (BIG BANG) όπως την αποκάλεσαν. Ο Ηράκλειτος είχε αντίληψη ότι ο Κόσμος (σύμπαν) δεν είναι ένα αλλά πολλά, κάτι που και σήμερα παραδέχονται οι κοσμολόγοι. Μερικά από τα αποφθέγματα του Ηρακλείτου είναι και τα εξής:
1. Ο Λόγος
Αυτός (ο Παγκόσμιος Νόμος) υπάρχει αιώνια αλλ’ ορισμένοι άνθρωποι δεν τον καταλαβαίνουν, και πριν και αφού ακόμη για πρώτη φορά τον ακούσουν. Γι’αυτό θα πρέπει να ακολουθούμε εκείνο που είναι γενικό, δηλαδή κοινό σε όλα , γιατί ο κοινός κανόνας είναι γενικός. Μόλα ταύτα, αν και ο Λόγος είναι γενικός, οι πολλοί ζουν σαν να είχαν ιδιαίτερο λογικό.
2. Η Ευτυχία
Αν την ευτυχία την έκαναν οι σωματικές ηδονές, θα λέγαμε ευτυχισμένα τα βόδια όταν βρίσκουν να φάνε λαθούρι.(Αυτό ισχύει απόλυτα για την εποχή μας)
3. Του κάκου ζητούν να εξαγνισθούν, τη στιγμή που εξακολουθούν να μολύνονται με αίμα, σαν τον άνθρωπο που θα ήθελε βουτηγμένος στη λάσπη να ξεπλυθεί με λάσπη(Θαρρείς ότι το έγραψε για τους σημερινούς αρχισφαγείς: Μπούσηδες, Κλίντον, Μπλέρ, Σαρόν κ. α )
4. Η Φύση
Αγαπά τα αντίθετα, και με αυτά κι’ όχι με τα όμοια συνθέτει την αρμονία. Έτσι π. χ ταίριασε το αρσενικό με το θηλυκό και όχι το κάθε ομόφυλο με το άλλο ομόφυλο. Το ίδιο και με την πρώτη ομόνοια, την έκαμε με τα’ αντίθετα και όχι με τα όμοια. (Ας τα βλέπουν οι σημερινοί κακόβουλοι και αμαθέστατοι του Χόλυγουντ που κατηγορούν τον Αλέξανδρο και, στο πρόσωπο του, τους Έλληνες ως ομοφυλόφιλους, ενώ οι Έλληνες και φιλοσοφικά είχαν αποκηρύξει την ομοφυλοφιλία σαν αφύσικη πράξη) [Αν το κατανοούσαν τα σημερινά ζευγάρια ότι στα αντίθετα βρίσκεται η πραγματική αρμονία δεν θα χώριζαν για μηδαμινές αιτίες ]
5. Η Διαφορετικότης
Τα αντίμαχα συμβιβάζονται, οι διαφορετικοί τόνοι κάνουν την πιο όμορφη αρμονία και όλα γεννιούνται ύστερα από φιλονικία.( Στην σύγκραση των αντιθέτων στηρίζεται η δημοκρατία. Αντίθετα, το θεοκρατικό δόγμα των κοσμοπολιτικών θρησκειών αποκλείει τη φασματική σκέψη και ακολουθεί τον δογματικό μονόδρομο )
6. Το Σύμπαν
Πως θα μπορούσε κανένας να μένει κρυμμένος από εκείνο που ποτέ δεν δύει; (Εδώ εννοεί τον Συμπαντικό Νόμο)
7. Η Άγνοια
Πολλοί δεν σκέφτονται τέτοια πράγματα , όσο κι’ αν τύχει και πέσουν επάνω σ’ αυτά, ούτε και τα καταλαβαίνουν κι’ αν τους τα διδάξεις, αλλά το νομίζουν(πως τα καταλαβαίνουν)( Σκεφθείτε στην εποχή μας που γίνεται εσκεμμένη και συστηματική παραπληροφόρηση και πλύση εγκεφάλου σε ποια οικτρά κατάσταση και σύγχυση έχουν οδηγήσει τον άνθρωπο)
8. Η Δογματική Αλογία
Άνθρωποι που δεν ξέρουν ούτε ν’ ακούσουν ούτε να μιλήσουν( Αναφέρεται σ’ αυτούς που είναι κλειστοί(δογματικοί) και δεν κάνουν διάλογο)
9. Ο Θάνατος
Μην φοβάσθε τον θάνατο. Θάνατος είναι όσα βλέπουμε όταν είμαστε ξύπνιοι και ύπνος όσα νιώθουμε όταν κοιμώμαστε (Ο Ηράκλειτος ονομάζει την γέννηση θάνατο, διότι ό,τι γεννιέται πεθαίνει, αλλά και κάθε στιγμή που ζούμε γίνεται ένας συνεχής θάνατος μέσα μας χωρίς να τον εννοούμε)
10. Το Τούνελ του Θανάτου
Οι άνθρωποι άμα πεθάνουν, θα βρεθούν μπροστά σε πράγματα που ούτε τα περιμένουν μα και ούτε κιόλας μπορούν να τα υποθέσουν. (Όμως το πονηρό ιερατείο φοβίζει τον άνθρωπο για Κόλαση και Παράδεισο)[Αυτό το έχουν βιώσει όσοι έχουν πέσει σε νεκροφάνεια και μετά αναστήθηκαν]
11. Το Αείζωον Φως
Ο Άνθρωπος όταν πεθαίνει και σβήνουν τα μάτια του , ανάβει σα φως μέσα στην νύχτα. Όταν ζει , στον ύπνο του είναι περίπου σαν νεκρός, και όταν δεν κοιμάται κ’ έχει χαμένο το φως του, είναι περίπου σαν κοιμισμένος.
12. Η Δόξα
Οι άριστοι προτιμούν από όλα τα θνητά ένα μονάχα, την αιώνια δόξα. Για τους πολλούς όμως φθάνει να είναι χορτασμένοι σαν τα κτήνη.[Στην εποχή μας όλοι το έχουν ρίξει στο φαγοπότι θαρρείς και είναι πεινασμένοι. Κι’ αυτό διότι δεν έχουν πνευματικά και ψυχικά ενδιαφέροντα, όπως ακριβώς τα ζώα που υπακούουν στο ένστικτο της αυτοσυντήρησης. Ακόμη και στην Ναζιστική Κατοχή που διαρκώς είμαστε πραγματικά πεινασμένοι-μερικοί μέχρι θανάτου- τότε οι άνθρωποι μιλούσαμε για ιδέες και αξίες, που έχουν εκλείψει σήμερον]
13. Η Σοφία
Το Ένα , που αυτό μονάχα είναι η Σοφία, αδιαφορεί αν το λέμε ή δεν το λέμε με το όνομα του Δία [ Η Σοφία είναι η Αλήθεια. Αν το έκαναν πράξη οι πιστοί των κοσμοπολiτικών θρησκειών και αδιαφορούσαν αν τον θεό τους τον λένε Γιαχβέ ή Αλλάχ θα είχαμε ανεξιθρησκία και θα είχαν σταματήσει οι θρησκευτικοί πόλεμοι ]
14. Ο Νους-Θείος Λόγος
Τη σοφία την κάνει ένα μονάχα πράγμα, να καταλαβαίνεις το Νου(το Θείο Λόγο) που τα κυβερνά όλα μπαίνοντας μέσα σε όλα. [Σήμερα το μόνο πράγμα που δεν δίνει η Παιδεία είναι σοφία και καλλιέργεια της ψυχής και του χαρακτήρος. Αντίθετα, αυτό που δίνει η Τηλεόραση είναι η τύφλωση και η παραπληροφόρηση ]
15. Ο Δήμος
Ο Δήμος (Πολίτες) πρέπει για το νόμο να μάχεται όπως για τα τείχη.[Όταν όμως οι άρχοντες παραβιάζουν ασύστολα το νόμο, τότε οι δημότες εκμαυλίζονται και η Πολιτεία διαλύεται. Από την άποψη αυτή σήμερα δεν έχουμε δημοκρατία αλλά κοινοβουλευτική ολιγαρχία]
16. Η Ανεξερεύνητη η Ψυχή
Όποιο δρόμο κι’ αν πορευθείς, τα πέρατα της ψυχής δε θα τα βρεις. Τόσο μεγάλο είναι το βάθος της.( Σήμερα ο κόσμος γέμισε ψυχολόγους-τσαρλατάνους που αντί να βγουν και να αντισταθούν στο σαθρό πολιτικοκοινωνικό σύστημα που συνθλίβει την ψυχή των ανθρώπων αυτοί εμπορεύονται τον ψυχικό πόνο με βολικές συμβουλές )
17. Ο Άριστος
Για μένα ο ένας αξίζει για δέκα χιλιάδες, φθάνει να είναι άριστος.(Οι περισσότεροι Έλληνες σοφοί πίστευαν στην αριστοκρατία του πνεύματος. Σήμερα ζούμε στην εποχή της αναξιοκρατίας. Οι μετριότητες έχουν συμμαχήσει εναντίον των ευφυών και αρίστων )
18. Το ΕΝ και το ΟΝ
Όχι εμένα μα το Λόγο αν ακούστε, είναι σοφό να ομολογείστε πως όλα είναι Ένα.[Ένας είναι ο Παγκόσμιος Νόμος κι’ αυτόν πρέπει να τηρούμε ευλαβικά. Τους πραγματικά δημοκρατικούς νόμους της Πολιτείας πρέπει κι’ αυτούς να τους τηρούμε πιστά. Οι νόμοι των εξουσιαστών είναι παροδικοί και συχνά άδικοι διότι εξυπηρετούν τα συμφέροντα των ολίγων(ολιγαρχίας) Αυτούς τους νόμους πρέπει ηθικά να τους παραβιάζουμε.]
19. Ο χρόνος
Είναι παιδί που παίζει μετακινώντας με τέχνη τις ψηφίδες του παιχνιδιού. Παιδός η βασιλεία (Αιών παις εστί παίζων, πεττεύων, Παιδός η βασιλήιη). [ Τα παιδιά διαθέτουν αθωότητα και αγαθότητα που εμείς οι μεγάλοι έχουμε αποβάλει εξ αιτίας του κυνηγίου της ύλης και της δόξας. Ας μην προσπαθούν λοιπόν να κάνουμε τα παιδιά να ωριμάσουν πριν της ώρας τους]
20. Ο Πόλεμος
Πόλεμος Πατήρ Πάντων. Ο πόλεμος λοιπόν είναι πατέρας όλων των πραγμάτων , κι’ ο βασιλιάς όλων των πραγμάτων, και κάνει άλλους θεοί να αναδειχθούν και άλλους άνθρωποι, όπως κι’ άλλους δούλοι να γίνουν και άλλους ελεύθεροι. Όλα παίρνουν ύπαρξη με την Έριδα και την Ανάγκη. [Όλα στο Σύμπαν βρίσκονται σε μια αέναη αντιπαλότητα και σύγκρουση. Μέσω αυτής επέρχεται η συνένωση και ισορροπία των αντιθέτων . Αυτή όμως η αρμονία είναι τόσο ασταθής και προσωρινή ώστε μπορούμε να μιλάμε για μια διαρκή ροή, αντιθέσεων και συνθέσεων , αλλά και συγκρούσεως και χωρισμού των πάντων για να προκύψουν οι νέες αντιθέσεις και συνθέσεις στο διηνεκές Αυτή είναι η έννοια του « πόλεμος πατήρ πάντων» . Αλλά και ο πόλεμος των ανθρώπων επιταχύνει τις αλλαγές]
21. Το Καλό και το Κακό
Και το καλό και το κακό είναι ένα.[Το ίδιο φάρμακο λ. χ άλλοτε κάνει καλό και άλλοτε κακό. Εξαρτάται από την δόση που θα πάρουμε. Αν το γνώριζαν αυτό οι σημερινοί εξουσιαστές δεν θα έκαναν πολέμους του Καλού εναντίον του Κακού, διότι και τα δύο είναι οι δύο διαφορετικές όψεις του αυτού νομίσματος ]
22. Ο Θεός(Ζευς)
Μπροστά σ’ αυτόν που στέκει εκεί υψηλά, ανασταίνονται (οι ήρωες) και γίνονται άγρυπνοι φύλακες των ζωντανών και των νεκρών.
23. Ο Κεραυνός(Φωτιά)
Όλα τα κυβερνά ο Κεραυνός( Τα δε πάντα οιακίζει Κεραυνός) Δηλαδή η φωτιά.
24. Ο Λήθη
Με τον Λόγο (τον Παγκόσμιο Νόμο) που μ’ αυτόν αδιάκοπα κάνουν συναναστροφή οι άνθρωποι, βρίσκονται σε ασυμφωνία, καθώς και παράξενα τους φαίνονται κι’ αυτά που κάθε μέρα συναντούν μπροστά τους. [Οι άνθρωποι πάσχουν από έλλειψη Μνημοσύνης. Έχουν δηλαδή πέσει σε κατάσταση Λήθης . Αυτό εξηγεί πολλά από τα παθήματα των ανθρώπων που συνεχώς υποπίπτουν στα ίδια σφάλματα και μυαλό δεν βάζουν. Αυτός είναι ο λόγος που οι πολιτικοί μας συνεχώς υπόσχονται τα πάντα και δεν πραγματοποιούν τίποτα, διότι γνωρίζουν ότι ο κόσμος ξεχνά εύκολα και θα τους ξαναψηφίσει. Λήθη μπορεί να θεωρηθεί και η ανευλάβεια των ανθρώπων προς τη Φύση που τους εγέννησε , η οποία είναι μια διάσταση του Σύμπαντος]
25. Ο Αδης
Οι ψυχές οσφραίνονται τον Άδη, όπως οι θεοί την κνίσα
26. Η Φύση
Αγαπά να κρύβεται(Φύσις δε κρύπτεσθαι φιλεί)( Η Φύση κρύβει καλά τα μυστικά της γι’ αυτό ακόμη δεν μπόρεσαν οι επιστήμονες να διατυπώσουν επιστημονικά τον Παγκόσμιο Νόμο που είχε φιλοσοφικά συλλάβει ο Ηράκλειτος)
27. Οι Αιγύπτιοι
Ο Ηράκλειτος έλεγε στους Αιγυπτίους : «Αν είναι θεοί γιατί τους κλαίτε; Αν όμως τους κλαίτε , μην τους θεωρείτε για θεούς» (Αυτό ισχύει και για τους Χριστιανούς που κλαίνε και οδύρονται για τη σταύρωση του Χριστού)
28. Τα Τάματα
Ο Ηράκλειτος όταν είδε τους Έλληνες να προσφέρουν δώρα στους θεούς είπε: «Κάνουν προσευχές στα αγάλματα των θεών, ωσάν να είχαν αυτιά και να άκουγαν, ενώ δεν ακούν, κι’ ούτε και δίνουν πίσω τίποτε, όπως δεν μπορούν και τίποτε ν’ απαιτήσουν» (Έλα όμως που το πονηρό και δόλιο ιερατείο ζεί πλουσιοπάροχα από τα «θεία δώρα» των αδαών;)
29. Κάνε το Καλό
Ο πιο σύντομος δρόμος για να φθάσει κανένας τη δόξα είναι να γίνει καλός
30. Το Σύμπαν και η Ψυχή
«Οδός άνω κάτω μία και ωυτή(αυτή)» Το Σύμπαν και η Ψυχή είναι ένα και το αυτό. (Η μία οδηγεί στην Ψυχή και η άλλη στον Ουρανό ) [Μην ψάχνεις λοιπόν μακρυά να βρεις τον εξωσυμπαντικό θεό των Εβραίων στο υπερπέραν . Ο θεός βρίσκεται παντού μέσα στο Σύμπαν και σε κάθε μόριο ή άτομο και στον αιθέρα που περιβάλλει το άδειο Σύμπαν. Είναι κοντά μας, μέσα μας!! Επομένως μην γίνεσαι άνθρωπε μου λεία του πονηρού ιερατείου που παριστάνει τον μεσάζοντα μεταξύ του θεού και εσού για να προσευχηθείς και να σώσεις την ψυχή σου. Παντού είναι ο θεός και προ παντός μέσα σου και γύρω σου. Όλα στο Σύμπαν έχουν Ψυχή και Συνειδητότητα]
31. Ο Κύκλος δεν έχει πέρατα
«Ξυνόν γαρ αρχή και πέρας επί κύκλου περιφερείας» (Αυτό δηλώνει την σφαιρικότητα του σύμπαντος. Ο κύκλος δεν έχει πέρας, όπως και το σύμπαν )
32. Ο Πλούτος αιτία Κακών
Να μην σας λείψει ποτέ ο πλούτος , Εφέσιοι, για να φαίνεται καθαρά πως είσθε ανάγωγοι( Αυτό ισχύει και για τους Αμερικανούς και τους πλούσιους του Βορά που δείχνουν αλλαζονία απέναντι στους φτωχούς του Νότου)
33. Δεν έπλασαν τον Κόσμο οι Θεοί
Όμως ο πιο σπουδαίος λόγος που είπε ο Ηράκλειτος είναι: «Κόσμον τόνδε, τον αυτόν απάντων, ούτε τις θεών ούτε ανθρώπων εποίησεν, αλλ’ ήν αεί και έστιν και έσται Πυρ Αείζωον, απτόμενον μέτρα και αποσβεννύμενον μέτρα» Πήρε την ύπαρξη του από τον εαυτόν του, και υπάρχει και θα υπάρχει. Η ίδια η Φύσις είναι αυτοδημιουργός και δημιουργός μαζί .
Ο Ηράκλειτος έκανε «βουτιά» στο Σύμπαν
Ο Ηράκλειτος προηγήθηκε της εποχής του πολλές χιλιετίες και είπε συμπαντικές και διαχρονικές αλήθειες που κανείς ως τώρα δεν αμφισβήτησε. «Τα Πάντα Ρει» είναι η μεγαλύτερη ανακάλυψη που έκανε ποτέ ανθρώπινος εγκέφαλος. Ο Ηράκλειτος απλώθηκε στο Σύμπαν και το Σύμπαν συμπυκνώθηκε στον Ηράκλειτο. Δικαίως να τον ονομάσουμε θεία Αποκάλυψη . [Όμως το δικό μας αρτηριοσκληρωτικό, οπισθοδρομικό και σκοταδιστικό ιερατείο ακόμη δεν τον ανακήρυξε Άγιο , όπως πρέπει να ανακηρύξει και τον Σωκράτη, τον Πυθαγόρα, τον Απολλώνειο Τυανέα, τον Ορφέα . Αν όμως ήσαν Εβραίοι τότε θα έπαιρναν εισιτήριο για την «αγιοσύνη»…κ. α]
ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ: ΚΑΝΕ ΤΟ ΚΑΛΟ
Οι προσωκρατικοί φιλόσοφοι ζητούσαν να βρουν και να ορίσουν την Πρώτη Ουσία και Αρχή και Αιτία του Σύμπαντος. Πρώτοι όμως οι αρχαίοι Ιωνες φιλόσοφοι θέλησαν να εξετάσουν με ποιόν τρόπο έγινε ο κόσμος, από τι ύλη είναι κατασκευασμένος και τι είναι αυτή η ύλη. Ο Εφέσσιος φιλόσοφος Ηράκλειτος , είδε και ένοιωσε πολύ βαθιά την αδιάκοπη κίνηση, την ενέργεια και την αέναη μεταβολή του χαρακτηρίζουν το Σύμπαν. Κατ’ αυτόν η αρχή και αιτία και λόγος και σκοπός του Σύμπαντος είναι το «Πυρ» .
Το Πυρ
Η πρωταρχική και αείζωη αυτή δύναμη με την πύκνωση και αραίωση της κάνει το αδιάκοπο Γίγνεσθαι, μέσα σε μια καταπληκτική ροή, σε μια αέναη μεταβολή, σε κάτι που είναι αδιάκοπα καινούργιο, σε κάτι που αδιάκοπα ανανεώνεται και που αιώνια είταν , υπάρχει και θα υπάρχει, χωρίς να το έχει φτιάξει κανένας, ούτε θεός ούτε άνθρωπος, αλλά μονάχο του, με τις ιδιότητες του και την ίδια τη δύναμη του. Επομένως, ο Ηράκλειτος προηγήθηκε της εποχής του χιλιετίες , ωσάν η πρωταρχική πηγή αιώνιας Αλήθειας, στην αιωνιότητα.
Τα Πάντα Ρει
Ακολουθούν ορισμένα αποσπάσματα με τις σκέψεις του Ηράκλειτου, από το έργο «ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΡΕΙ» , που παίχθηκε το 475 π. Χ στην Εφεσσο :
Για τον όχλο είπε :
« Τον όχλο τον αντιπαθώ. Στο κτήνος κατρακυλάει ο άνθρωπος σαν όχλος. Αλλ’ άνθρωπο τον άνθρωπο τον θέλω, και ως άνθρωπο τον αγαπώ….Ετσι τον άνθρωπο τον θέλω, κι όχι κοπάδι καθώς είναι με τους φαύλους….Ακούτε τις φωνές και τα τραγούδια του πλήθους για το θρίαμβο των φαύλων ; Τη λευτεριά νομίζει πως γιορτάζει, ενώ γιορτάζει τώρα τη σκλαβιά του » Αλήθεια πόσο επίκαιρος είναι και σήμερον με την παγκοσμιοποίηση , όπου συντελείται με γοργό ρυθμό η κατάλυση όλων των αξιών , η καταστροφή της δημοκρατίας και η επιβολή της παγκόσμιας κυριαρχίας της ολιγαρχίας του πλούτου.
Στον δημαγωγό Δημάδη
Στον δημαγωγό Δημάδη, που έδιωξε τον συνετό τύραννο Ερμόδωρο, λέγει :
«Όχι, δε λες αλήθεια παρά ψέμμα! Κανείς λαός δεν είταν σκλαβωμένος. Κι’ αν είταν , ούτε να σκεφθείς μπορούσες μα ούτε να θελήσεις να τον σώσεις….. Αυτός στην πόλη στέριωσε την τάξη, ζωή πολλή της έδωσε και λάμψη, την αγνωσιά χτυπώντας και τη φτώχεια. Και τον καθένα στήριξε , να δώσει ό,τι καλό, και πιο ψηλά να φθάσει, τιμώντας την αξία και τη δράση, κ’ έτσι ο καθείς σαν αδελφός στον άλλο και βοηθός καλός και συνεργάτης να παραστέκει, κι’ όλοι μονιασμένοι το διάβα τους στη γη να δικαιώνουν…» Οι άνθρωποι γεννήθηκαν ελεύθεροι και μετά σκλαβώθηκαν από τους πονηρούς και δόλιους, δήθεν για να τους σώσουν. Αυτοί έχουν συμφέρον να κρατούν τον κόσμο στην αμάθεια , στη φτώχεια και στην διχόνοια για να τον ποδηγετούν πιο εύκολα.
Για την καλοσύνη είπε :
«Και τέτοιος δρόμος , άλλος κανείς-το δίδαξα !- δεν είναι παρά καλός να γίνεις και να μείνεις… Μονάχα τούτ’ η δόξα είναι πραγματική κι’ απλή κ’ αιώνια . Κι’ απ ό τι υπάρχει , οι άριστοι μονάχα τούτη τη δόξα κι’ αποχτούν και θρέφουν!…Γιατί, σα θες να γίνεις αλλά και να σταθείς καλός, τι κόπος, τι δύναμη χρειάζεται ! Τι φλόγα και θάρρος κι’ ομορφιά ψυχής και πίστη!….τον εαυτό σου, και την ατομικότητα σου να χάσεις! Απ’ όλα εσύ τι διάλεξες Δημάδη ; Να δοξασθείς ζητούσες χτυπώντας ό,τι ανώτερο κι’ ωραίο…» Σήμερον ο σκοπός αυτός του ανθρώπου να γίνει καλύτερος γίνεται περισσότερο επίκαιρος και επιτακτικός. Γιατί το «Εγώ» αντικατέστησε το «Εμείς» και ο καθένας προτάσσει τον ευατόν του και τον εγωισμό του, αγνοώντας τους άλλους, σε μια εποχή όπου η καλοσύνη είναι συνώνυμη της βλακείας
Για τον κόσμο που συνεχώς αλλάζει είπε :
«Ο κόσμος , η ζωή, κι’ ό,τι μεγάλο κι’ ανώτερο κι’ αν βλέπεις, είναι αιώνια.. Μήπως , καθώς εγώ , κι’ εσύ δεν ξέρεις πως η ζωή αργή ποτέ δεν μένει , μα πως αλλάζει πάντα και πως παίρνει όλο μορφές καινούργιες, και κάνει αέναο του ‘Γίγνεσθαι‘ το ρεύμα; » Σήμερον οι δογματικές δυνάμεις θέλουν να κρατούν τον κόσμο αγκυλωμένο και ακίνητο. Οι Εβραιογενείς κοσμικές θρησκείες έχουν αλλοιώσει το πραγματικό νόημα της αιωνιότητος της Υλης και Ενέργειας-δυο όψεων του ιδίου πράγματος- του Σύμπαντος, και με την δημιουργία Κολάσεως και Παραδείσων που αποσκοπούν στον εκφοβισμό και στην εκμετάλλευση των αδαών πιστών
Και για τον άνθρωπο που αγωνίζεται είπε :
« Ο,τι μπορεί καθένας μας να κάνει είναι καλά το μέρος του να παίξει στο δρόμο τον ατέλειωτο του κόσμου, αφήνοντας της τέχνης του τα’ αχνάρια όσο μπορεί και πιο βαθιά τριγύρω. Τον άνθρωπο μεγάλο να τον βλέπεις όταν παλαίβει και νικά τον πόνο! Για να μπορέσει να διαβεί την όχθη θα χύνει δάκρυ φλογερό κι’ ιδρώτα αιώνες άμετρους –ποιος τάχα ξέρει! Μα τις στιγμές του που ξεχνά λιγάκι, πονετικά να τις κοιτάμε πρέπει» Ο φιλόσοφος δεν διδάσκει το νιρβάνα, αλλά την αιωνιότητα της τέχνης και το σκληρό αγώνα του ανθρώπου να γίνει καλύτερος.
Και για την μετάνοια είπε :
«Όχι ποτέ την πράξη(δεν ξεπλένει η μετάνοια) Μα τον φταίχτη μπορεί να τον ξεπλύνει , να τον κάμει στο δρόμο της Αλήθειας να γυρίσει..» Η μετάνοια δεν ξεπλένει τις άθλιες πράξεις των δόλιων που εσκεμμένα δολοφονούν την Αλήθεια με την διάδοση του ψεύδους, της αθλιότητος και της βαρβαρότητος.
Και για το Καλό είπε :
«Ενας σκοπός μονάχα υπάρχει πάντα: Το Καλό! Παράμερα καθένας μας ν’ αφήνει κάθε δικό του Κέρδος, κάθε Πάθος, για να μπορεί πότε αυστηρά και πότε με τρόπο πειστικό και με το χάδι-στου καθενός αφήνοντας την κρίση παράδειγμα τρανό στον Εαυτόν του-στο δύσκολο της αρετής το δρόμο βαδίζοντας να φέρει και τους άλλους ..» Με το προσωπικό του παράδειγμα θα διδάξει ο καθένας την κοινωνία και όχι μόνον με τα κούφια λόγια. Αυτό είναι και το δράμα της εποχής μας ότι ο χείμαρος των καλών λόγων δεν είναι σε αντιστοιχία με τις κακές πράξεις μας.
Και για τον εσώτερο πόνο του ανθρώπου είπε :
«Τι πάλη τρομερή! Ποιός θα μπορούσε να φαντασθεί, να νοιώσει μέσ’ στα στήθη του καθενός τι κρύβεται! Τι φόβοι και τι λαχτάρα φλογερή! Τι πόνος! Αν είταν μπορετό να ξεχυθούνε όσα μέσ’ στην καρδιά βαθιά παλαίβουν, το δάκρυ θα καθρέφτιζε τον κόσμο, κ’ ένα μονάχα της ζωής τραγούδι, ο Θρήνος, θ’ αντηχούσε πέρα ως πέρα» Καθώς ο σύγχρονος άνθρωπος δεν έχει συμβιβασθεί με την ιδέα του θανάτου, αυτό του δημιουργεί τον υπέρτατο φόβο και ανασφάλεια. Αυτό τον κάνει άκρατο στις υλικές απολαύσεις, αδιαφορώντας για τον συνάνθρωπο του και για το περιβάλλον.
Και για τον πόνο και τη χαρά είπε :
«Ναι! Της ζωής χαρούμενο τραγούδι μοναδικό ποθούσα να τονίσω…που να μπορεί να δίνει ορμή στο νου και στην ψυχή φτερούγες, κι’ έτσι ικανός ο άνθρωπος να γίνει σαν άτομο να νιώσει και να κλείσει τ’ Ανώτερο κι’ Αθάνατο στα στήθη και ν’ απλωθεί σαν άπειρο στο Σύμπαν…» Μόνο αν πάρει επαφή με το αιώνιο Σύμπαν και την Πρώτη Αιτία θα ανέβει ο άνθρωπος σε ανώτερα επίπεδα ψυχοπνευματικής ζωής και θα νοιώσει το πραγματικό νόημα και της δικής του ζωής .
Και για το φθαρτό σώμα είπε :
«Μα ξεθωριάζει εκείνος που το φέρνει… Σαν άνθρωποι, λυγίζουμε στο τέλος, κ’ είναι φρικτό το γερασμένο σώμα! Ωστόσο της ζωής μας κάνει η δίψα, καθώς τα γύρω μας κυλούν και φεύγουν, στο βάθος να νομίζουμε πως ίσως μπορούμε να ξεφύγουμε τη Μοίρα, και θλιβερά σερνόμαστε συντρίμμια, κοιτώντας την ανατολή μ’ ελπίδα, ενώ κυλάμε ανέκκλητα στη δύση…! Η σημερινή αγωνιώδης προσπάθεια του ανθρώπου να νικήσει το θάνατο και να κρατηθεί στη ζωή τον κάνει να διαφέρει απ’ όλα τα έμβια όντα που υποτάσσονται στη Μοίρα τους. Μήπως πρόκειται για κακοήθη μετάλλαξη του ;
Και για τον εαυτόν του λέγει σαρκαστικά :
« Την δοκιμή την πέρασα πιά τώρα. Ατάραχος τη δύση μου προσμένω» Αυτό δείχνει την αταραξία της ψυχής του μεγάλου φιλοσόφου μπρος στο θάνατο.
Για την μοίρα του ανθρώπου είπε ;
«Θα προχωρείς , θα προχωρείς… Μιάς ώρας ανάσα μην προσμένεις ως το τέλος! Η Μοίρα κι’ ο Θεός προστάζουν έτσι!» Από την φύση του ο άνθρωπος είναι πλασμένος να αγωνίζεται ως την τελευταία στιγμή του βίου του.
Για το θάνατο είπε :
«Ζωή και Θάνατος , φως και σκοτάδι ζευγάρια αντίθετα και μαλωμένα αλλά μαζί και πάλι μονιασμένα, στης αλλαγής δουλεύοντας τους νόμους, της Αρμονίας χτίζουν τα παλάτια..» Με την φράση αυτή ο Ηράκλειτος αναλύει το «Πόλεμος Πατήρ Πάντων»
Για το ανέσπερο φως της ψυχής λέγει :
«Το μονοπάτι τούτο εδώ, που με καλεί και παίρνω, προβάλλει στον ανήφορο τον πιο ψηλό του κόσμου. Η Μοναξιά στα πλάγια του κοιμίζει τις λαχτάρες και τα’ Απειρο τον λογισμό τον κάνει Φως στην άκρη! Κι’ αυτό το φως –που φωλιασμένο πάντα στης πονεμένης μου ψυχής τα βάθη με κράτησε να ζω μέσ’ στην Αλήθεια –καθώς πιά τώρα προχωρώ και φεύγω, θέλω σ’ εσάς τώρα να ‘ρθεί και να φωλιάσει ..το δρόμο του Καλού να πορευθείτε!» Ολοι οι πνευματικοί άνθρωποι αν δεν έβλεπαν αυτό το φως της Αλήθειας δεν θα μπορούσαν να συνεχίσουν την αφιλοκερδή προσπάθεια τους να βοηθήσουν και να φτιάξουν ένα καλύτερο κόσμο. Ολοι θέλουν να δείξουν στους μετερχόμενους το δικό τους μονοπάτι που θα τους οδηγήσει στην Αλήθεια, να φυτέψουν κι’ αυτοί ένα δενδράκι της Αλήθειας πριν το φθαρτό τους κορμί φυλλοροίσει..
Oι τελευταίες του συμβουλές :
«Ακούστε τα στερνά μου τούτα λόγια: Στο φως αυτό πάντα γυρτά τα μάτια ! Αφήστε να φέγγει στην ψυχή σας…αδιάκοπα το δρόμο της Αλήθειας και του Καλού στον άνθρωπο να δείχνει. Στον άνθρωπο… Ποτέ μην τον ξεχνάτε! Αν μέσ’ στους βάλτους σέρνεται και βόσκει και φαίνεται στη λάσπη μαθημένος ωστόσο πάντα κάτι τον ταράζει , και ν’ ανεβεί πιο πάνω τον κεντρίζει, κάτι που μέσα του βαθιά φωλιάζει μα δεν τον αφήνει η λάσπη να φυτρώσει, Το Κάτι αυτό να το προσέξτε πρέπει,…να σπάστε τα δεσμά του, να του δώστε τη λευτεριά να θρέψει και ν’ αυξήσει..» Εδώ ο φιλόσοφος μας θέτει προ των ευθυνών μας. Τον άνθρωπο , όποιος κι’ αν είναι αυτός, ποτέ μην τον ξεχάσεις. Γιατί αυτός είναι το υποκείμενο και το αντικείμενο της ζωής.
Για το καθήκον αυτών που έχουν μεγάλες ψυχές και πνεύμα είπε :
«Το Φως , το Φως ακούραστα σκορπάτε παντού, παντού, την καταχνιά να διώξτε. Της άγνοιας συντρίψτε το γρανίτη, χτυπάτε τον αδιάκοπα να σπάσει. Το δρόμο τον αληθινό χαράξτε…και πάρτε τον τον άνθρωπο με αγάπη, μιλείστε στοργικά μέσ’ την ψυχή του, τινάξτε του τη λάσπη, και τα μάτια ανοίξτε του και πλύντε τα να βλέπει, και βάλτε τον να περπατά στο δρόμο όχι δειλά κι’ όχι σκυφτά σα κτήνος, όχι κοπάδι αναίσθητο κι’ αγρίμι, αλλά σαν άνθρωπος σωστός κι’ ολόρθος, με θάρρος, γνώση , με σκοπούς κι’ ελπίδα!… Κι’ η λύρα του Καλού να γλυκοπαίζει… τραγούδι της ζωής και της αγάπης! Ο μέγας δάσκαλος εχάραξε το δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουμε οι σύγχρονοι άνθρωποι-και ιδιαιτέρως εμείς οι μαθητές του. Εμπρος λοιπόν να βγάλουμε τις λάσπες και τις τσίμπλες από τα μάτια των φανατικών , δογματικών και σκοταδιστών του κόσμου τούτου.
Λίγο πριν εκουσίως αναληφθεί από την αιωνιότητα είπε :
«Θα φύγω τώρα, τώρα που μπορώ και νοιώθω ακέρια ακόμη το Καλό, και την Αλήθεια…Εκεί στην ερημιά , μονάχος μου, θ’ αφήσω τα’ ανέσπερο τους φως να μπει και να φωτίσει την ύπαρξη μου ολάκερη ως τα βάθη πέρα, κι’ έτσι σαν άτομο να σβήσω και ν’ απλώσω εκεί μέσ’ στ’ Απειρο το νου και την ψυχή μου…Χρυσές αχτίδες μάζεψα και παίρνω μαζί μου συντροφιά για το ταξίδι…..Χαίρε…»
Εμείς στέκουμε βουβοί μπρος στην άπειρη μεγαλοσύνη και την αξιοπρέπεια Εκείνου έναντι της ζωής και του θανάτου. Τι άλλο να πούμε στον μέγα δάσκαλο μας ; Ηράκλειτε μεγάλε μας πατέρα Χαίρε! Ακόμη και όταν θα έχει καταστραφεί η Γη και το Ηλιακό μας σύστημα. Ακόμη και όταν το Σύμπαν θα έχει ριζικά αλλάξει. Εσύ ζεις και θα ζεις ως την Αιωνιότητα . Χαίρε και Ζήθι!!
*Αμφικτύων είναι ο Κωνσταντίνος Χρ. Κωνσταντινίδης, μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών
http://amphiktyon.blogspot.com/
